1
اخبار سایت اخبار سایت
پدیدارشناسی تجربه درمانگران روان‌پویشی از تعارضات میان مرزهای عاطفی و نیاز به همدلی در کار با بیماران دارای ویژگی‌های خودشیفتگی
دوره 2، شماره 2، 1404، صفحات 273 - 287
نویسندگان : مریم عبداللهی* 1
1- کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.
چکیده :
پژوهش حاضر با رویکرد پدیدارشناسی تفسیری به بررسی تجربه‌ی زیسته‌ی درمانگران روان‌پویشی در مواجهه با تعارض میان مرزهای هیجانی و نیاز به همدلی در کار با بیماران دارای ویژگی‌های خودشیفتگی پرداخته است. در دهه‌های اخیر، توجه فزاینده‌ای به روان‌پویایی رابطه‌ی درمانی با بیماران خودشیفته جلب شده است، زیرا در این تعامل، درمانگر ناگزیر با چالش‌های پرتنش در پیوند میان همدلی، کنترل هیجان و حفظ ساختار حرفه‌ای روبه‌رو می‌شود. هدف این پژوهش، فهم عمیق تجربه‌ی درونی درمانگران در بستر فرهنگی ایران و آشکارسازی معناهایی است که آنان از مواجهه با چنین بیماران می‌سازند. روش پژوهش از نوع کیفی و مبتنی بر پدیدارشناسی تفسیری بود. نمونه‌گیری به شیوه‌ی هدفمند از میان درمانگران روان‌پویشی شهر تهران صورت گرفت که بیش از پنج سال سابقه‌ی کار با بیماران خودشیفته داشتند. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته‌ی عمیق گردآوری و با رهیافت تحلیل پدیدارشناختی تفسیری در چند مرحله‌ی تکراری شامل خوانش، استخراج مضمون، خوشه‌بندی معنایی و تفسیر وجودی تحلیل شدند. یافته‌ها چهار مضمون کلیدی را آشکار ساخت: نخست، تجربه‌ی مرزهای هیجانی و درگیری‌های درونی درمانگر؛ دوم، پیچیدگی و درجات متغیر همدلی در پردازش هیجانی؛ سوم، توازن میان قدرت و آسیب‌پذیری در رابطه؛ و چهارم، راهبردهای تنظیم هیجان و معنا‌سازی. تحلیل مضامین نشان داد که تعارض مرز و همدلی نه صرفاً یک مانع درمانی بلکه زمینه‌ای برای رشد درونی و بازتاب وجودی درمانگر است. درمانگران ایرانی مفهوم همدلی را در پیوند با ارزش‌های فرهنگی نظیر حرمت و خویشتن‌داری معنا می‌کنند و این امر به شکل‌گیری نوعی همدلی بازتابی و اخلاقی منجر می‌شود. در نتیجه، تجربه‌ی درمانگر در کار با بیماران خودشیفته نمایانگر فرایندی انسانی و چندلایه است که از دل تعارض عاطفی، فرصتی برای رشد شخصی و حرفه‌ای می‌آفریند. این پژوهش تأکید می‌کند که در آموزش روان‌درمانگران، توسعه‌ی ظرفیت خودتنظیمی هیجانی و تأمل آگاهانه باید در کنار مهارت‌های فنی مدنظر قرار گیرد تا رابطه‌ی درمانی بتواند هم‌زمان مرز و همدلی را در تعادل نگه دارد.