چکیده پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر متغییر های مدیریت زمان، عزت نفس والدین، آموزش پیش‌دبستانی و ناکامی بر پیشرفت تحصیلی و عملکرد اجتماعی در دانش‌آموزان مرزی مقطع ابتدایی شهرستان قروه انجام شده است. در این مطالعه، نقش مدیریت زمان به عنوان متغیری مؤثر در کاهش استرس تحصیلی، افزایش بهره‌وری، و ارتقاء رضایت از زندگی دانش آموزی مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری شامل 150 دانش آموز از رشته‌های مختلف بود که به‌صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسش‌نامه مدیریت زمان "ماکان" (1994) و مقیاس پیشرفت تحصیلی بود. نتایج تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری نشان داد که بین میزان استفاده از مهارت‌های مدیریت زمان و موفقیت تحصیلی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین دانش آموزانی که دارای توانایی بالاتری در مدیریت زمان بودند، سطوح پایین‌تری از استرس و رضایت‌مندی بالاتری را گزارش کردند. این یافته‌ها بیانگر آن است که آموزش و ترویج مهارت‌های مدیریت زمان می‌تواند به‌عنوان ابزاری کارآمد در بهبود عملکرد تحصیلی و روانی دانش آموزان ایفای نقش کند.همچنین در بررسی نقش عزت نفس والدین در موفقیت تحصیلی کودکان عزت نفس به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های مهم روانشناختی در رفتارهای والدگری و تعامل با فرزندان شناخته می‌شود. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که والدین با سطح بالای عزت نفس، بیشتر از روش‌های فرزندپروری مثبت استفاده می‌کنند و فرزندان آن‌ها معمولاً از عملکرد تحصیلی بهتری برخوردارند. همچنین سطح تحصیلات والدین به‌عنوان یک متغیر میانجی، در این رابطه نقش معناداری ایفا کرده است. بر اساس یافته‌ها، تقویت عزت نفس والدین می‌تواند به‌عنوان رویکردی مؤثر برای ارتقای سطح تحصیلی کودکان مدنظر قرار گیرد. پژوهش پیشنهاد می‌دهد که برنامه‌های آموزشی و مشاوره‌ای برای ارتقای عزت نفس والدین طراحی و اجرا شود. همچنین در بررسی تأثیر آموزش پیش‌دبستانی بر پیشرفت تحصیلی و رفتارهای اجتماعی دانش‌آموزان ، آموزش پیش‌دبستانی به‌عنوان نخستین مرحله رسمی آموزش، نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌گیری مهارت‌های شناختی، زبانی، ریاضی و اجتماعی کودکان ایفا می‌کند. این مطالعه با استفاده از روش تحقیق کمی و ابزارهایی نظیر پرسشنامه ساختاریافته، مصاحبه با معلمان و والدین، و آزمون‌های استاندارد خواندن، نوشتن و ریاضی انجام شد. نمونه‌گیری به‌صورت تصادفی در میان دانش‌آموزان مدارس ابتدایی شهرستان قروه انجام گرفت. یافته‌ها نشان داد که شرکت در دوره پیش‌دبستانی با بهبود معنادار در عملکرد تحصیلی پایه اول و توسعه رفتارهای اجتماعی مثبت همراه است. نتایج حاکی از آن است که آموزش پیش‌دبستانی می‌تواند به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری اثربخش در توسعه تحصیلی کودکان مورد توجه قرار گیرد. همچنین در بررسی تأثیر ناکامی بر سطح پرخاشگری در میان دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع ابتدایی شهرستان قروه انجام شده است، ناکامی به‌عنوان یکی از عوامل اساسی در بروز رفتارهای پرخاشگرانه، نقشی مهم در شکل‌گیری واکنش‌های هیجانی و رفتاری کودکان ایفا می‌کند. در کودکان، ناکامی می‌تواند از ناتوانی در انجام تکالیف، تبعیض در کلاس، یا طرد اجتماعی ناشی شود که ممکن است به بروز رفتارهای منفی منجر گردد. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از ابزارهای استاندارد همچون پرسشنامه‌های باس و پری، میزان ناکامی و پرخاشگری را اندازه‌گیری کرده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که ناکامی رابطه‌ای معنادار با افزایش پرخاشگری دارد و واکنش‌های پرخاشگرانه در دختران و پسران به‌گونه‌ای متفاوت بروز می‌کند؛ دختران گرایش به واکنش‌های درونی (مثل گریه یا افسردگی) دارند، در حالی که پسران بیشتر رفتارهای بیرونی (مثل دعوا و پرخاش کلامی) از خود نشان می‌دهند. پژوهش حاضر بر اهمیت آموزش والدین و معلمان در زمینه مدیریت ناکامی و کنترل پرخاشگری تأکید دارد و پیشنهاداتی برای به‌کارگیری راهبردهای مقابله‌ای مناسب در مدارس ارائه می‌دهد.

واژگان کلیدی: مدیریت زمان عزت نفس والدین آموزش پیش‌دبستانی ناکامی پیشرفت تحصیلی رفتار اجتماعی