امروزه هوش مصنوعی (AI) به عنوان یکی از مهم‌ترین فناوری‌های تحول‌آفرین، نقش فزاینده‌ای در عرصه آموزش و پرورش ایفا می‌کند. ورود گسترده سازوکارهای مبتنی بر هوش مصنوعی به کلاس‌های درس، باعث دگرگونی اساسی در ساختار، فرآیند و ماهیت آموزش شده است. این پژوهش با هدف بررسی جامع چالش‌ها و پیامدهای اخلاقی ناشی از استفاده فراگیر از هوش مصنوعی در محیط‌های آموزشی و تاثیر آن بر جایگاه و هویت حرفه‌ای معلمان انجام شده است. برای دستیابی به این هدف، در ابتدا مفاهیم و مبانی نظری مربوط به اخلاق فناوری و نقش معلم در تعلیم و تربیت مورد بررسی قرار گرفته و سپس با مرور پژوهش‌های پیشین، به شناسایی و تحلیل اصلی‌ترین دغدغه‌های اخلاقی در این حوزه پرداخته شده است. از مهم‌ترین چالش‌های مطرح شده در این تحقیق می‌توان به دغدغه‌های مرتبط با حریم خصوصی و امنیت داده‌های دانش‌آموزان اشاره کرد که بر اثر گردآوری و تحلیل حجم وسیعی از داده‌های شخصی توسط سامانه‌های هوشمند یادگیری، اهمیت دوچندان یافته‌اند. همچنین، احتمال وقوع سوگیری‌های الگوریتمی و تبعیض آموزشی، خطر جدی دیگری است که عدالت و برابری فرصت‌های آموزشی را تهدید می‌کند. علاوه بر آن، تغییر ماهیت و جایگاه حرفه‌ای معلم، از بعد انتقال صرف دانش به نقش تسهیلگر و راهبر آموزشی، موجب نگرانی‌هایی در زمینه هویت و کرامت انسان‌ای معلمان شده است. سلب مسئولیت و شفافیت ناکافی در تصمیمات هوش مصنوعی از جمله موارد دیگری است که احساس پاسخگویی در نظام آموزشی را با چالش مواجه می‌سازد. در کنار همه این مسائل، تضعیف تعاملات انسانی و افول رابطه معلم و دانش‌آموز به سبب غلبه فناوری، می‌تواند جنبه‌های عاطفی و اجتماعی فرایند یادگیری را تضعیف کند. پژوهش حاضر در ادامه، با ارائه راهبردهایی همچون تدوین چارچوب‌های اخلاقی، ارتقاء سواد فناورانه و اخلاقی معلمان، توسعه الگوریتم‌های مسئولانه و تلاش برای حفظ تعادل بین کارکردهای انسانی و فناورانه آموزش، بر اهمیت نگاه همه‌جانبه و مسئولیت‌پذیر به کاربرد هوش مصنوعی تاکید می‌کند. در نهایت، مطالعه پیشنهاد می‌کند که استفاده از AI باید در خدمت ارتقاء کیفیت فرایندهای آموزشی، تقویت نقش معلمان و حمایت از حقوق و کرامت دانش‌آموزان قرار گیرد؛ چرا که آینده تعلیم و تربیت در همزیستی هوشمندانه انسان و فناوری معنا پیدا می‌کند.

هوش مصنوعی چالش‌های اخلاقی کلاس درس تغییر نقش معلم امنیت داده‌